Διαζύγιο και Παιδιά Προσχολικής Ηλικίας
Η διαδικασία διαζυγίου ή χωρισμού είναι αγχωτική, στενάχωρη, ανήσυχη και δύσκολη για όλη την οικογένεια. Η μεγαλύτερη και η σημαντικότερη ανησυχία των γονιών όταν θέλουν να χωρίσουν είναι η αντίδραση των παιδιών τους. Οι περισσότεροι γονείς νιώθουν ένοχοι για τον χωρισμό και ανεπαρκείς για το πώς να εξηγήσουν στα παιδιά τους λόγους και πώς να τα διαφυλάξουν έτσι ώστε να μην πληγωθούν.
Πως αντιδρούν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας σε ένα διαζύγιο:
Ένα διαζύγιο ασφαλώς και επηρεάζει τη ζωή του παιδιού σας. Όμως, το κάθε παιδί είναι διαφορετικό και έχει το δικό του τρόπο αντίδρασης σε όσα συμβαίνουν γύρω του, με αποτέλεσμα κανείς να μην μπορεί να προβλέψει τον ακριβή τρόπο. Η αντίδρασή του εξαρτάται από τον χαρακτήρα του, την ηλικία του, την ευαισθησία του, την ποιότητα των σχέσεων με τους δύο γονείς και την ικανότητα των γονιών να μπορέσουν να συνεργαστούν και να ανταποκριθούν στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού.
Η Αμερικάνικη Ακαδημία της Παιδιατρικής (2009), παρακάτω, εικάζει ορισμένες συμπεριφορές παιδιών ανάλογα με την ηλικία τους: ‘Παιδιά κάτω των δύο ετών συχνά παλινδρομούν σε μια πιο νηπιακή συμπεριφορά. Μπορεί να εμφανίσουν ασυνήθιστα επίπεδα εξάρτησης ή απογοήτευσης. Μπορεί, ακόμα, να αρνούνται να πάνε για ύπνο. Κάτω από την ηλικία των τριών ετών, ίσως εμφανίζουν συμπτώματα θλίψης ή φόβου για τους άλλους. Ενδέχεται να παρουσιάσουν εκρήξεις θυμού και οργής, απώλεια ενδιαφέροντος για φαγητό, ή δυσκολίες στην εκπαίδευσή τους αναφορικά με την τουαλέτα. Παιδιά ηλικίας τριών έως πέντε ετών ίσως αρχίσουν να ενεργούν με πιο παιδαριώδη τρόπο, ενώ μπορεί να αισθανθούν υπεύθυνα για το χωρισμό των γονιών τους.’
Ένα διαζύγιο δεν έχει μόνο αρνητικά αποτελέσματα στη συμπεριφορά του παιδιού, μπορεί να έχει και θετικά. Η αυτοεκτίμηση του παιδιού, η ωριμότητα του και η συμπεριφορά του μπορεί να ενισχυθεί. Αυτό, συμβαίνει επειδή οι γονείς μετά το διαζύγιο μπορούν να προσφέρουν στο παιδί τους ηρεμία, σταθερότητα, αγάπη, στοργή και προσοχή. Το παιδί απαλλάσσεται από τις εντάσεις και τις καθημερινές συγκρούσεις των γονιών. Με αποτέλεσμα να κυριαρχεί ένα ήρεμο κλίμα στο σπίτι.
Ο τρόπος με τον οποίο θα ανακοινώσετε το χωρισμό σας στα παιδιά σας είναι πολύ σημαντικός:
Αρχικά, πρέπει οι γονείς να είναι σίγουροι για την απόφασή τους και ύστερα να το ανακοινώσουν στα παιδιά τους. Η ανακοίνωση είναι καλό να γίνει στο σπίτι των παιδιών για να είναι στο χώρο τους έτσι ώστε να νιώθουν οικειότητα και ασφάλεια. Εάν είναι εφικτό, είναι καλύτερα να τα ενημερώσετε και οι δυο γονείς μαζί. Ακόμα και τα πολύ μικρά παιδιά πρέπει να ενημερωθούν με απλά λόγια, κατάλληλα με την ηλικία τους. Αν τα παιδιά σας έχουν διαφορετικές ηλικίες, είναι καλύτερα να τους μιλήσετε χωριστά με λέξεις που το καθένα μπορεί να ακούσει και να κατανοήσει. Αποφύγετε τις λεπτομέρειες για τη ζωή σας ως ζευγάρι ή για τις συναισθηματικές σας απογοητεύσεις, δεν τα αφορούν. Προσπαθήστε να είστε ψύχραιμοι, να τα καθησυχάζετε και να τους εξηγήστε τις νέες αλλαγές στη ζωές τους.
Δώστε στα παιδιά να καταλάβουν ότι ο χωρισμός δεν είναι σε καμία περίπτωση συνέπεια των συμπεριφορών τους και δεν έχουν καμία ευθύνη γι’ αυτό. Τονίστε ότι η αγάπη σας παραμένει ίδια με πριν και διαβεβαιώστε τα ότι θα βλέπουν τακτικά τον γονέα που θα λείπει. Στο τέλος, δώστε λόγο και στα παιδιά: ‘έχετε κάτι να μας ρωτήσετε?’. Να είστε διαθέσιμοι να απαντήσετε στις ερωτήσεις τους.
(9) τρόποι για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να προσαρμοστούν στη νέα συνθήκη:
Προσπαθήστε να διατηρήσετε σταθερό το καθημερινό πρόγραμμα των παιδιών. Κρατήστε σταθερές τις ώρες των δραστηριοτήτων, των γευμάτων και του ύπνου.
Περάστε ποιοτικό χρόνο με τα παιδιά: διαβάστε βιβλία και παίξτε.
Προσπαθήστε να επικοινωνείτε και να συζητάτε μαζί με τα παιδιά.
Παρακινήστε τα παιδιά να εκφράσουν ελεύθερα τα συναισθήματα τους.
Ο γονιός που λείπει να διατηρεί σταθερές τις μέρες βλέπει τα παιδιά.
Μην κριτικάρετε ή κατηγορείτε τον άλλον γονιό στα παιδία σας.
Μην μαλώνετε μπροστά στα παιδία σας.
Δεχθείτε υποστήριξη από φίλους και συγγενείς.
Μην ξεχνάτε να φροντίζετε τον εαυτό σας.
